Chỉ Số Sợi Là Gì? Và 1 Số Khái Niệm Bạn Cần Phải Biết

Trong ngành dệt may, chỉ số đóng vai trò vô cùng quan trọng và là một khái niệm không thể bỏ qua. Vậy chỉ số sợi là gì và những thuật ngữ nào mà một kỹ thuật viên dệt may cần nắm rõ? Cùng CITY89 tìm hiểu chi tiết qua bài viết dưới đây!

Tìm hiểu thêm: 

• 4 Điều Quan Trọng Về Vải Tằm Ý Trước Khi Lựa Chọn Cho May Trang Phục
• Vải Xước Là Gì? 5 Thông Tin Hữu Ích Bạn Cần Biết Về Loại Vải Này
• Vải Ceramic Là Gì? Chất Liệu Độc Đáo Và 5 Điều Thú Vị Của Chất Liệu Này

1. Chỉ số sợi là gì?

Chỉ số sợi được tính bằng cách lấy trọng lượng chia cho chiều dài của sợi, tùy thuộc vào từng đơn vị đo trọng lượng 1kg. Chỉ số càng nhỏ, sợi càng mảnh và đường kính càng nhỏ.

2. Khái niệm liên quan đến chỉ số sợi là gì? 

2.1. Yarn Count là gì?

Yarn count là một thuật ngữ dùng để xác định độ mịn hay độ thô của sợi. Đây là cách đánh giá độ mảnh để phân biệt sợi dày hay mỏng, từ đó ứng dụng phù hợp vào các sản phẩm dệt may.

2.2. Denier là gì?

Denier là đơn vị đo lường của Mỹ dùng để xác định độ dày của sợi đơn hoặc chập trong sản xuất vải. Vải có denier cao thường dày, cứng và bền, trong khi denier thấp thì tạo ra vải mềm, mượt và nhẹ. Denier được ký hiệu bằng chữ “d”, ví dụ, loại vải 1000 denier sẽ được viết là “1000d”.

2.3. Tex là gì?

Tex là đơn vị đo chỉ số sợi quốc tế, ký hiệu là “Tt”. Một Tex được định nghĩa là khối lượng (tính bằng gram) của 1000 mét sợi.

2.4. DTex là gì?

DTex (decitex) là một bội số của Tex, được xác định như sau: 1 Tex = 10 DTex. Ngoài ra, còn có các đơn vị khác như MTex, KTex trong hệ thống đo trực tiếp.

2.5. Chi số sợi là gì?

Chi số sợi được tính bằng cách lấy chiều dài sợi chia cho khối lượng của nó, đây là nghịch đảo của chỉ số sợi. 

3.  Thiết bị cần thiết để đo chi số và chỉ số sợi là gì?

• Cân chuyên dụng: Được sử dụng để đo các chỉ số như Denier, Dtex, Tex, Ne, New… Ngoài cân phân tích 03 số lẻ thông thường, cân chuyên dụng có thể hiển thị trực tiếp các chỉ số này.
• Máy đo chỉ số sợi: Đây là thiết bị chuyên biệt để xác định chi số và chỉ số, đảm bảo độ chính xác cao.
• Xác định mật độ chiều dài của chi số và chỉ số sợi:

• Độ dày hoặc đường kính của sợi là đặc tính cơ bản, nhưng hiện nay chưa có phương pháp đánh giá ý nghĩa cho đại lượng này.
• Hệ thống đo độ mảnh được thực hiện bằng cách xác định khối lượng trên một chiều dài đã biết. Đại lượng này gọi là mật độ theo chiều dài.
• Để đảm bảo độ chính xác, cần sử dụng chiều dài sợi đủ lớn, giảm thiểu sai số trong quá trình đo.

4. Hệ thống xác định mật độ theo chiều dài của chi số và chỉ số sợi là gì?

4.1. Hệ thống trực tiếp tính chỉ số sợi

• Hệ thống trực tiếp xác định mật độ theo chiều dài bằng cách đo khối lượng trên một đơn vị chiều dài cố định.

• Chiều dài trong hệ thống luôn cố định.
• Sợi càng mảnh thì chỉ số càng thấp.
• Công thức tính: N = (W x l)/L
• Trong đó: 

N: Chỉ số sợi.

W: Khối lượng mẫu sợi.

L: Chiều dài mẫu.

l: Đơn vị của hệ thống chiều dài.

4.2. Hệ thống gián tiếp tính chi số sợi

• Hệ thống này đã được sử dụng từ lâu để đo mật độ chiều dài của sợi.
• Được tính bằng cách chia chiều dài cho trọng lượng sợi.
• Hệ thống này thường được gọi là chi số.
• Sợi càng mảnh thì chi số càng cao.
• Công thức tính: N = (L x w) / (l x W)
• Trong đó:

N: Chi số sợi.

W: Khối lượng mẫu sợi.

L: Chiều dài mẫu.

l: Đơn vị đo chiều dài.

w: Đơn vị đo khối lượng.

• Chi số len (NeK): Số con sợi có chiều dài 560 yard trên mỗi pound sợi.
• Chi số bông (Ne): Số con sợi có chiều dài 840 yard trên mỗi pound sợi.
• Chi số mét (Nm): Số kilomet chiều dài trên mỗi kilogram sợi.

5. Tầm quan trọng của các chỉ số sợi là gì?

Các chỉ số như Tex, Denier, Ne, và Nm đóng vai trò quan trọng trong việc xác định chất lượng và đặc tính của sợi, mang lại nhiều lợi ích nhà sản xuất và người tiêu dùng:

• Độ mảnh và độ dày: Chỉ số sợi giúp phân biệt độ mảnh hay dày, từ đó ảnh hưởng đến độ mềm mại, trọng lượng và độ bền của vải, phù hợp với từng loại sản phẩm.
• Độ bền: Các yếu tố như số lượng xoắn và số ply ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng chịu lực và độ bền kéo của sợi, đảm bảo tính ứng dụng cho nhiều sản phẩm từ vải may mặc đến vật liệu công nghiệp.
• Tính linh hoạt và thẩm mỹ: Sợi mảnh thường mang lại sự nhẹ nhàng, tinh tế cho các sản phẩm thời trang, trong khi sợi dày thích hợp với các sản phẩm yêu cầu độ bền cao như vải bạt hay vải bảo hộ.

Ngoài các chỉ số phổ biến như Tex, Denier, và Ne, ngành dệt may còn sử dụng nhiều ký hiệu và thuật ngữ kỹ thuật khác chẳng hạn như DTY, FDY, POY, và nhiều thuật ngữ khác. Những chỉ số này không chỉ giúp nhà sản xuất kiểm soát chất lượng mà còn hỗ trợ người tiêu dùng lựa chọn sản phẩm phù hợp với nhu cầu sử dụng.

Kết luận

Hy vọng rằng với những kiến thức mà CITY89 đã chia sẻ về chỉ số sợi là gì, bạn sẽ có thêm những thông tin hữu ích để hiểu rõ hơn về lĩnh vực dệt may. Việc nắm bắt các khái niệm cơ bản sẽ giúp bạn dễ dàng hơn trong việc lựa chọn và ứng dụng vật liệu phù hợp.